Kent de DISC-methode een wetenschappelijke onderbouwing? Of is het een simplistisch onbetrouwbaar kleurenmodel zonder enige validiteit, gebaseerd op pseudowetenschap? Hieronder beantwoorden we deze vragen en onderzoeken we of DISC onzin is of dat er wel sprake is van een wetenschappelijk onderbouwd en effectief hulpmiddel.

In plaats van mensen in één vaste categorie of kleur te plaatsen, worden variaties in gedragsstijlen gemeten en weergegeven in drie grafieken en samengevat in 20 gedragsprofielen. Dit biedt een genuanceerd en context gebonden beeld van iemands gedrag.
Mensen kunnen alle gedragingen laten zien (DISC kleuren), maar tonen context gebonden wel bepaalde voorkeuren. Daar gaat het DISC-model over. Het model is juist bedoeld om nuance, wederzijds begrip en flexibiliteit te bevorderen. Bij goed gebruik werkt het sterk validerend naar elkaar toe en geeft het een goede basis voor een inhoudelijk gesprek over gedragsvoorkeuren. 

Doorontwikkeling van DISC

Na Marston werd DISC verder ontwikkeld door psycholoog, professor dr. John Geier, aan de universiteit van Minnesota. Hij heeft het model aan laten sluiten bij de actuele psychologische inzichten. 

Geier transformeerde Marstons theoretische model in een praktisch meetinstrument en creëerde gevalideerde vragenlijsten om gedrag te analyseren. Zijn werk vormde de basis voor veel moderne toepassingen van DISC, zoals die van organisaties als Persolog en Wiley Workplace Solutions. 

Daarnaast blijven bedrijven zoals Persolog het DISC-model door ontwikkelen. Om de paar jaar worden vragenlijsten aangepast op basis van wetenschappelijke inzichten en veranderende taalgebruik. Dit maakt DISC niet alleen actueel, maar ook toepasbaar in een breed scala aan situaties, van coaching en teamontwikkeling tot leiderschapstrainingen.

Kritiek op DISC: validiteit en betrouwbaarheid

Een vaak gehoorde kritiek is dat het DISC-model geen wetenschappelijke basis zou hebben en dat er geen peer-reviewed artikelen over bestaan (een bewering die Wikipedia heeft overgenomen). Dit is echter onjuist. Er zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd die de validiteit en betrouwbaarheid van DISC onderschrijven, zoals het gevalideerde instrument van Persolog, dat is afgestemd met de NEO-PI-R, een erkend meetinstrument binnen de psychologie. Daarnaast hebben ook andere organisaties onderzoek gedaan naar de wetenschappelijke houdbaarheid van DISC. Ook deze laten een betrouwbaar beeld zien. Bekijk hier, hier en hier de  wetenschappelijke onderzoeken en resultaten.   
Daarnaast zijn er wél degelijk peer-reviewed artikelen die de toepasbaarheid en effectiviteit van DISC positief beoordelen.
Een peer-reviewed artikel is een wetenschappelijk artikel dat is beoordeeld door onafhankelijke experts (peers) in hetzelfde vakgebied voordat het wordt gepubliceerd. Dit proces controleert de kwaliteit, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van het onderzoek.

Peer-reviewed artikelen over DISC

Hieronder staan vier voorbeelden van peer-reviewed artikelen die, na onderzoek, een positieve houding tonen ten aanzien van het DISC-model.

1. "Using the DISC Behavioral Instrument to Guide Leadership and Communication"
   

   Dit artikel onderzoekt hoe het DISC-gedragsinstrument effectief kan worden ingezet om leiderschap en communicatie binnen teams te verbeteren. Het biedt een sterk argument voor de praktische toepasbaarheid van DISC in organisatorische omgevingen.
   Lees de studie artikel hier. 
   Het artikel is gepubliceerd in de wetenschappelijke database, PubMed, die alleen artikelen indexeert die door een peer-reviewproces zijn gegaan.

2. "Using the DiSC® Model to Improve Communication Effectiveness"

   Dit onderzoek bespreekt hoe het DiSC®-model kan worden gebruikt om communicatie tussen teamleden te verbeteren. Het benadrukt dat DISC niet alleen inzicht biedt in individuele gedragsvoorkeuren, maar ook teamdynamiek kan verbeteren.
   Lees de studie hier. 
   Gepubliceerd in Industrial and Commercial Training, een erkend peer-reviewed tijdschrift dat zich richt op training en ontwikkeling in organisaties.

3. "Building Emotional Intelligence Through the DiSC Assessment"
   

   Dit artikel bespreekt hoe DISC kan bijdragen aan de ontwikkeling van emotionele intelligentie, vooral in leiderschapscontexten. Het laat zien hoe DISC inzicht geeft in gedragsvoorkeuren en helpt om relaties effectiever te managen.
   Lees de studie hier. 
   Dit artikel is gepubliceerd in de Physician Leadership Journal, een peer-reviewed tijdschrift dat zich richt op leiderschap en management in de medische sector.

4.  "The Use of DISC Behavioral Profiling and Training"
   Dit onderzoek richt zich op de toepassing van DISC in educatieve en sportmanagementomgevingen en toont aan dat het model effectief is in het verbeteren van communicatie en samenwerking.
   Lees de studie hier. 
   Het artikel is gepubliceerd in een academisch tijdschrift dat een peer-reviewproces hanteert, wat wordt bevestigd op de website van de uitgever.

Een uitgebreide studie uitgevoerd tussen 2012 en 2015 in Noorwegen evalueerde de betrouwbaarheid en validiteit van de Noorse versie van het persolog® Personality Factor Profile. Belangrijke bevindingen zijn hier te lezen.

• Betrouwbaarheid: Cronbach's alpha-coëfficiënten tussen 0,85 en 0,90, wat duidt op hoge interne consistentie.

• Constructvaliditeit: Sterke correlaties met de NEO-PI-R (Big Five) persoonlijkheidsdimensies, wat de validiteit van het model ondersteunt.

• Uniforme procedures: Samenwerking met de Universiteit van Koblenz-Landau om gestandaardiseerde procedures te waarborgen en culturele verschillen in gedrag te begrijpen.

Deze uitgebreide studie bevestigt de betrouwbaarheid en validiteit van het persolog®-model in de Noorse context en komt overeen met de Nederlandse bevindingen.

De 'COTAN-test'

Waarom is het DISC-model niet beoordeeld door COTAN?

Er wordt regelmatig gevraagd waarom het DISC-model niet is opgenomen in het overzicht van beoordeelde instrumenten door de Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN). Dit is juist; het DISC-instrument is nooit door de ontwikkelaars of distributeurs ter beoordeling aangeboden aan de COTAN. Overigens geldt dit ook voor andere breed toegepaste instrumenten, zoals TMA, MBTI en Belbin.

COTAN beoordeelt instrumenten op basis van strenge psychometrische criteria, met name wanneer deze bedoeld zijn voor diagnostiek, selectie of klinisch gebruik. In die context zijn onder meer predictieve validiteit, genormeerde uitkomsten en foutenmarges essentieel. Het DISC-model is echter ontworpen voor een andere inzet: het ondersteunen van ontwikkeling, communicatie en samenwerking binnen teams en organisaties.   

Voor dergelijke praktijkgerichte toepassingen is eenvoud, toegankelijkheid en toepasbaarheid essentieel. DISC biedt gebruikers een herkenbare en laagdrempelige manier om het eigen gedrag en dat van anderen te begrijpen. Het model wordt veelvuldig en effectief ingezet in teamtrajecten, waarbij het de samenwerking en communicatie bevordert.

Hoewel DISC geen COTAN-beoordeling heeft, is het wél onderbouwd met diverse validatie- en betrouwbaarheidsonderzoeken door onafhankelijke psychologen en universiteiten.

Zo heeft een onderzoek uitgevoerd door Selinus University het model effectief bevonden voor zelfevaluatie, teamopbouw en motivatieverhoging. Gebruikers gaven aan dat de test eenvoudig te gebruiken is en waardevolle inzichten biedt in persoonlijke sterktes en ontwikkelpunten.
Een artikel van Kutsko Consulting in de Journal of Business and Psychology geeft aan dat teams die met DISC werkten een productiviteitsstijging van 34% realiseerden.

Het internationale Center for Evidence-Based Management (CEBMa) wijst erop dat wetenschappelijke evidentie niet de enige vorm van bruikbaar bewijs is. Praktijkervaring en organisatiecontext zijn eveneens waardevolle bronnen in het nemen van goed onderbouwde beslissingen. 

Samenvattend: DISC is geen klinisch diagnostisch instrument, maar een krachtig gedragsmodel voor praktische toepassing in organisaties. De waarde ervan blijkt uit zowel praktijkresultaten als ondersteunend psychometrisch onderzoek, ook zonder formele COTAN-beoordeling.

DISC in de praktijk

Het succes van DISC ligt in de eenvoud en brede toepasbaarheid. Wereldwijd gebruiken miljoenen mensen DISC om inzicht te krijgen in gedrag en communicatie. Het helpt teams beter samen te werken, leiders effectiever te sturen en individuen zich bewust te worden van hun eigen gedrag. DISC is toegankelijk, praktisch en direct toepasbaar, ook zonder psychologische achtergrond, en wordt gebruikt voor teamontwikkeling, coaching, leiderschapstraining, teambuilding en conflictmanagement. Met gevalideerde instrumenten biedt het betrouwbare en bruikbare inzichten. Uiteraard is het model niet zaligmakend. Het is één van de tools die in een ontwikkelingstraject gebruikt kan worden. 

Belangrijk is wel dat je gebruikmaakt van een gevalideerd instrument en niet van gratis internettesten, die vaak oppervlakkig en onbetrouwbaar zijn en ook weinig uitleg geven.

Bij Abundant Life krijgen wij doorlopend terug dat de scores en het bijpassend profiel zowel nieuwe inzichten als herkenbaarheid oproept bij de participant.